In sommige landen heeft het winnen van de nationale beker niet zo veel aanzien als het behalen van de landstitel. De FA Cup heeft wel de status van heilige graal. Enkele FA Cup-finales staan voor altijd in het geheugen gegrift. Hieronder volgen de meest legendarische finales om de meest prestigieuze voetbalbeker van Engeland.
5. Blackpool – Bolton Wanderers (1953): de Matthews-finale
De Gouden Bal wordt in 1956 voor het eerst uitgereikt. De eerste laureaat is Stanley Matthews, bijgenaamd ‘The Wizard of the Dribble’. De rechtsbuiten doet zijn bijnaam eer aan in de FA Cup-finale van 1953.
Blackpool, het team van Matthews, neemt het daarin op tegen Bolton Wanderers. De strijd lijkt, met nog 25 minuten te spelen, een gelopen koers. Bolton staat op dat moment met 1-3 voor. Matthews, al twee keer eerder verliezend finalist met Blackpool, wil nu eindelijk eens de hoofdprijs en hij leidt hoogstpersoonlijk de wederopstanding van Blackpool in.
Met zijn dribbels draait hij de defensie van Bolton in de slotfase dol. Twee van zijn voorzetten worden benut. Zijn laatste assist, in de 92e minuut, betekent de 4-3 zege voor Blackpool. Ondanks het feit dat Stan Mortensen een hattrick maakt voor Blackpool, is de FA Cup-finale van 1953 de geschiedenis ingegaan als de ‘Matthews-finale’.
4. Wimbledon – Liverpool (1988): Crazy Gang doet de wereld verstaan
Tegenwoordig gaat de ploeg als Milton Keynes Dons door het leven, maar tot aan 2004 stond het bekend als Wimbledon FC. ‘The Dons’ leiden lange tijd een anoniem bestaan in het Engelse profvoetbal. De in 1889 opgerichte club is in 1986 voor het eerst actief op het hoogste Engelse niveau.
Het Wimbledon uit de tweede helft van de jaren 80 wordt door de Engelse media bestempeld als ‘The Crazy Gang’: een stel wildebrassen met een onconventionele speelwijze, niet levend voor hun sport. Gary Lineker heeft als tip: ‘als je wedstrijden van Wimbledon wilt zien, kijk dan naar Teletekst’.
Desondanks weet Wimbledon zich staande te houden op het hoogste niveau. Fysiek sterke spelers als Dennis Wise, Vinnie Jones en John Fashanu boezemen de tegenstanders angst in en het team wil voor elkaar door het vuur gaan. Die mentaliteit brengt Wimbledon in 1988 naar de FA Cup-finale.
Vooraf wordt ‘The Crazy Gang’ geen kans toegedicht tegen Liverpool, eind jaren 80 de absolute topclub van Engeland. Wimbledon spot echter met alle wetten: de ploeg komt op voorsprong, trotseert de Liverpool-aanvallen (zelfs een onterecht toegekende penalty wordt niet door Liverpool benut) en pakt zo de FA Cup. John Motson, de befaamde Engelse voetbalcommentator, concludeert kort na afloop: ‘de Crazy Gang heeft de Culture Club verslagen’.
3. Arsenal – Manchester United (1979): knotsgekke slotfase
De jaren 70 zijn voor zowel Arsenal als Manchester United een met weinig prijzen gevuld decennium. Het bereiken van de FA Cup-finale in 1979 is voor de Gunners en de Red Devils een gouden kans op ‘silverware’.
De eindstrijd lijkt al in de eerste helft van alle spanning ontdaan. Arsenal gaat met een 2-0 voorsprong de rust in en Manchester United kan daar vrijwel de gehele wedstrijd weinig tegenover stellen. In de laatste vijf minuten ontbrandt de finale dan toch nog.
United komt via goals in de 86e en 88e minuut langszij en iedereen maakt zich op voor verlengingen. Arsenal heeft echter het laatste woord: Alan Sunderland legt in de 89e minuut de eindstand vast.
2. Arsenal – Liverpool (2001): ommekeer dankzij Owen
Vanwege de verbouwing van Wembley vindt de FA Cup-finale van 2001 voor het eerst buiten Engeland plaats. Het Millennium Stadium in Cardiff (Wales) is de plaats van handeling. Een andere primeur is dat in de finale van 2001 beide finalisten gecoacht worden door een trainer van buiten het Verenigd Koninkrijk.
Arsenal, geleid door Arsène Wenger, en Liverpool, dat onder leiding staat van Gérard Houllier, maken er een boeiend schouwspel van. De Gunners dicteren het spel en zijn een aantal keren dicht in de buurt van een doelpunt. In de 72e minuut is het raak als Freddie Ljungberg door de defensie van Liverpool glipt, keeper Sander Westerveld omspeelt en de bal in het lege doel schiet.
Dat is voor Liverpool het sein om in het slotkwartier alles op alles te zetten. Michael Owen brengt in de 83e minuut de stand in evenwicht. De watervlugge aanvaller slaat vijf minuten later opnieuw toe door twee Arsenal-verdedigers te snel af te zijn en in de verre hoek raak te schieten. Liverpool pakt dat seizoen een nooit eerder vertoonde drievoud aan bekers: League Cup, FA Cup en UEFA Cup.
1. Liverpool – West Ham United (2006): ontsnappingskunstenaars flikken het opnieuw
Houdini-acts zijn aan Liverpool wel toevertrouwd. Dat bewezen de Reds onlangs in de Champions League tegen Barcelona.
Ook in het vorige decennium was er in Europees verband een miraculeuze ontsnapping: in de Champions League-finale van 2005 leek voor AC Milan alles in kannen en kruiken toen het met een 3-0 voorsprong de rust inging. Dat was echter buiten de veerkracht van Liverpool gerekend. De Reds knokten zich terug tot 3-3 en sleepten de Cup met de Grote Oren in de wacht na het nemen van strafschoppen.
Een jaar later komt Liverpool opnieuw vanuit geslagen positie terug, ditmaal in de FA Cup-finale tegen West Ham United. De Hammers hebben binnen een half uur twee keer gescoord. Liverpool recht weer de rug en brengt de stand weer in evenwicht. West Ham komt weer op voorsprong en behoudt de marge van 1 doelpunt tot de 91e minuut.
Dan is een pegel van Steven Gerrard de West Ham-keeper te machtig. Penalty’s moeten de beslissing brengen. Liverpool heeft een erkende penaltykiller in huis in de persoon van Pepe Reina. De Spanjaard maakt zijn reputatie waar en stopt 3 strafschoppen. Zodoende is het weer feest in de havenstad.
